ເປັນທີ່ຮູ້ດີວ່າ Bitcoin ເເມ່ນສະກຸນເງິນດິຈິຕອລທີ່ໃຊ້ໃນການເເລກປ່ຽນໄດ້ຢ່າງອິດສະຫຼະໂດຍຜ່ານເຄືອຂ່າຍ Blockchain ເຊິ່ງເຮັດວຽກເເບບ decentralized ໂດຍບໍ່ຕ້ອງອາໄສ ຫຼື ຜູ້ຄວບຄຸມ. ເເຕ່ຜູ້ໃຊ້ທຸກຄົນໃນເຄືອຂ່າຍສາມາດເຂົ້າກວດສອບການເຮັດທຸລະກຳທີ່ເກີດຂຶ້ນໄດ້ໃນ Blockchain ນັ້ນໄດ້.

ເນື່ອງຈາກ Bitcoin ເເມ່ນລະບົບການປົກຄອງທີ່ບໍ່ມີຜູ້ປົກຄອງ (system of rules without rulers), ບໍ່ມີປະທານ ຫຼື CEO, ບໍ່ມີໜ່ວຍງານຄຸ້ມຄອງດູເເລ ຫຼື ສະພາການປົກຄອງ, ບໍ່ມີກຸ່ມຄົນໃດໜື່ງ ຫຼື ໃຜທີ່ຈະປ່ຽນເເປງຊັອບເເວທີ່ເຮັດວຽກໃນເຄືອຂ່າຍໄດ້ພຽງຝ່າຍດຽວ. ດັ່ງນັ້ນເຮົາຈຶ່ງສາມາດບອກໄດ້ວ່າໃຜເປັນຜູ້ຄວບຄຸມມັນ.

ເນື່ອງຈາກ Bitcoin ບໍ່ມີຕົວກາງໃນເຄືອຂ່າຍ ເເລ້ວໃຜເປັນຜູ້ກຳນົດກົດລະບຽບ ເເລະ ມັນມີການປ່ຽນເເປງກົດລະບຽບໄດ້ເເນວໃດ?

ທຳອິດເລີຍເຮົາຈະເວົ້າເຖິງບົດບາດຂອງ “Nodes” ໃນເຄືອຂ່າຍກັນ

• Node ເເມ່ນຫຍັງ?

ຜູ້ໃຊ້ໃນເຄືອຂ່າຍສາມາດດາວໂຫຼດສໍາເນົາຂອງ Bitcoin blockchain ແລະກວດເບິ່ງແຕ່ລະ blog ໃໝ່ທີ່ຖືກເພີ່ມເຂົ້າໃນ blockchain.

ໂດຍສິ່ງນີ້ສາມາດເຮັດໄດ້ໂດຍໃຊ້ “node” ມັນແມ່ນຊັອບແວທີ່ໃຊ້ໃນຄອມພິວເຕີທີ່ກວດສອບການເຮັດທຸລະກໍາ Bitcoin ໃໝ່ ແລະ ບລັອກເພື່ອຮັບປະກັນວ່າພວກເຂົາປະຕິບັດຕາມ “ກົດລະບຽບການເຫັນດີ”.

ຕົວຢ່າງຂອງກົດລະບຽບການເຫັນດີກັນ:

ການເຮັດທຸລະກໍາຕ້ອງມີລາຍເຊັນທີ່ຖືກຕ້ອງຈຶ່ງສາມາດໃຊ້ຈ່າຍ Bitcoin ໄດ້. ໂດຍສິ່ງນີ້ຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາໝັ້ນໃຈໄດ້ວ່າ ມີພຽງເຈົ້າຂອງກະເປົ໋າເງິນເທົ່ານັ້ນທີ່ສາມາດໂອນຍ້າຍ Bitcoin ໄດ້.

ຖ້າຫາກຝ່າຍໃດໜຶ່ງບໍ່ເຫັນຕາມຂໍ້ຕົກລົງຂອງກົດລະບຽບ, ຊັອບແວ node ຂອງທ່ານຈະປະຕິເສດການບລັອກ ແລະ ຖືວ່າບໍ່ຖືກຕ້ອງ.

ເນື່ອງຈາກມີ nodes ຫຼາຍພັນຕົວໃນທົ່ວໂລກທີ່ກວດສອບ blockchain, ມັນຈຶ່ງເປັນເລື່ອງຍາກສໍາລັບໃຜທີ່ຄິດຈະໂກງ.

• ໃຜກໍານົດຕົ້ນສະບັບຂອງກົດລະບຽບ?

ຜູ້ສ້າງ Bitcoin ທີ່ໃຊ້ນາມເເຝງວ່າ Satoshi Nakamoto ລາວໄດ້ສ້າງ  Bitcoin software client ດັ້່ງເດີມໄວ້, ເຊິ່ງໄດ້ກໍານົດກົດເເບບດັ້ງເດີມໄວ້ ໂດຍຜູ້ໃຊ້ທີ່ຕ້ອງການທີ່ຕ້ອງການຈະກວດສອບບລັອກ ເເມ່ນຈະຕ້ອງກວດສອບໃນ Blockchain ໂດຍໃຊ້ກົດລະບຽບເຫຼົ່ານີ້.

• ການອັບເດດຖືກເຮັດໃຫ້ເປັນໄປຕາມກົດລະບຽບໄດ້ແນວໃດ?

• ຜູ້ໃຊ້ທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນເຄືອຂ່າຍທຸກຄົນສາມາດອັບເດດ ແລະ ເປີດໃຊ້ຊັອບແວເວີຊັນຂອງຕົນເອງໄດ້. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຖ້າຫາກທ່ານປ່ຽນກົດລະບຽບ ແລະ ບໍ່ມີໃຜຕັດສິນໃຈທີ່ຈະປະຕິບັດຕາມກົດລະບຽບຂອງທ່ານ, ທ່ານຈະບໍ່ຢູ່ໃນ “ຄວາມເຫັນດີພ້ອມກັນ” ກັບສ່ວນທີ່ເຫຼືອຂອງເຄືອຂ່າຍ Bitcoin ອີກຕໍ່ໄປ.

• ໃນປັດຈຸບັນ, ການໃຊ້ງານຊັອບແວທີ່ນິຍົມຫຼາຍທີ່ສຸດສໍາລັບ full nodesແມ່ນເອີ້ນວ່າ “Bitcoin Core”, ເຊິ່ງເປັນເຊື້ອສາຍໂດຍກົງຂອງຊັອບແວຕົ້ນສະບັບທີ່ປ່ອຍອອກມາໂດຍ Satoshi Nakamoto ແລະ ຖືກຮັກສາໄວ້ໂດຍກຸ່ມນັກພັດທະນາ open source developers.

ທຸກໆຄົນສາມາດມີສ່ວນຮ່ວມເຂົ້າໃນ Bitcoin Core codebase ແຕ່ມີຂະບວນການທີ່ເຂັ້ມງວດຫຼາຍສໍາລັບການສະເໜີ, ການທົດສອບ, ການກວດສອບ ແລະ ການລວມລະຫັດໃໝ່.

• Bitcoin Core ສາມາດອອກຊອບແວເວີຊັ່ນໃໝ່ໄດ້ ແຕ່ມັນຂຶ້ນກັບຜູ້ໃຊ້ node ເພື່ອຕັດສິນໃຈວ່າພວກເຂົາຕ້ອງການອັບເດດເປັນເວີຊັນໃໝ່ຫຼືບໍ່. ນອກຈາກນັ້ນ, ຜູ້ຂຸດຫຼຽນຍັງສາມາດຕັດສິນໃຈວ່າພວກເຂົາຕ້ອງການຂຸດຕາມກົດລະບຽບເຫຼົ່ານີ້ ຫຼື ບໍ່.

ເນື່ອງຈາກຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມມີແຮງຈູງໃຈທີ່ເຂັ້ມແຂງທີ່ຈະຢູ່ໃນຄວາມເຫັນດີກັບສ່ວນທີ່ເຫຼືອຂອງເຄືອຂ່າຍ (i. e. ຢູ່ໃນ blockchain ດຽວກັນ), ມັນເປັນການຍາກຫຼາຍທີ່ຈະເຮັດການປ່ຽນແປງເວັ້ນເສຍແຕ່ວ່າມີຄວາມເປັນເອກະສັນກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນບັນດາຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມເຄືອຂ່າຍສ່ວນໃຫຍ່.

• ໃນຂະນະທີ່ເຄືອຂ່າຍ Bitcoin ເຕີບໃຫຍ່, ມັນຈະມີຊ່ວງເວລາທີ່ມັນບໍ່ສາມາດປະສານງານກັບການອັບເດດເພີ່ມເຕີມໄດ້.  ນະວັດຕະກໍາໃໝ່ຈະຕ້ອງຖືກສ້າງຂຶ້ນໃນ new layers ຢູ່ເທິງສຸດຂອງ Bitcoin, ເຊິ່ງພວກເຮົາເຫັນໄດ້ໃນປັດຈຸບັນດ້ວຍ second-layer solutions ເຊັ່ນ Lightning Network.

• ການປ່ຽນແປງກົດລະບຽບການເຫັນດີພ້ອມກັນ

ຖ້າມີການປ່ຽນແປງກົດລະບຽບການເຫັນດີພ້ອມກັນ, ຈະມີເຫດການທີ່ເອີ້ນວ່າ “consensus fork” ເຊິ່ງອາດຈະເປັນໄປໄດ້ທັງ “soft fork” ຫຼື “hard fork”.

• soft fork ເກີດຂຶ້ນເມື່ອກົດລະບຽບເຫັນດີມີຂໍ້ຈຳກັດຫຼາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ໜຶ່ງໃນໃນກົດລະບຽບການເຫັນດີຂອງ Bitcoin ຄືຂະໜາດບລັອກຕ້ອງບໍ່ເກີນ 1 MB. ຫາກມີກົດໃໝ່ເພິ່ມຂຶ້ນຂະໜາດບລັອກຕ້ອງບໍ່ເກິນ 0,5 MB ໂດຍຈະມີການຈຳກັດຫຼາຍຂຶ້ນ ເເຕ່ບໍ່ໄດ້ລະເມີດກົດລະບຽບຕົ້ນສະບັບ.

ເມື່ອມີການອັບເດດ soft fork ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນເຄຶອຂ່າຍທີ່ໃຊ້ Node ເກົ່າຍັງສາມາດກວດສອບ blockchain ໄດ້ຄືເກົ່າ, ນີ້ເເມ່ນວິທີການທີ່ມັກໃຊ້ໃນການປ່ຽນເເປງໂປໂຕຄອລ Bitcoin. ເນື່ອງຈາກ nodes ເກົ່າ ເເລະ ໃໝ່ ຍັງຄົງຢູ່ໃນເຄືອຂ່າຍດຽວກັນ ເເລະ ມີຄວາມສອດຄ່ອງໃນ blockchain ດຽວກັນ.

• Hard fork ເກີດຂຶ້ນເມື່ອກົດລະບຽບການເຫັນດີມີຄວາມຈຳກັດໜ້ອຍລົງ ເຊັ່ນ: ການເພິ່ມຂຶ້ນຂອງຂະໜາດ 2 MB ນັ້ນມີຂໍ້ຈຳກັດໜ້ອຍກວ່າ. ການອັບເດດເເບບ hard fork ນັ້ນມີອັນຕະລາຍຫຼາຍກວ່າ ເນື່ອງຈາກ Nodes ເກົ່າ ເເລະ ໃໝ່ຈະບໍ່ສອດຄ່ອງກັນອີກຕໍ່ໄປ, ສິ່ງນີ້ອາດເຮັດໃຫ້ blockchain ເເບ່ງອອກເປັນ 2 ສ່ວນ.

ທີ່ມາ : https://cutt.ly/T8SGumj